Informatie over klompvoetjes bij uw kind

Deze pagina geeft u informatie over de klompvoet. Aan de orde komen: wat is de oorzaak, wat is de behandeling en waar moet u op letten bij gips.

Wat is een klompvoetje?
Een klompvoet is een aangeboren afwijking, die bij ongeveer 1 op de 800 pasgeborenen voorkomt. Er worden tweemaal zoveel jongens met een klompvoetafwijking geboren als meisjes. Jongens hebben vaker twee klompvoetjes. De benaming klompvoet geeft veelal verwarring omdat dit niets met een klomp te maken heeft. De Engelse benaming “clubfoot” (club staat hier voor golfstok) is in dat opzicht een betere benaming.

De voetafwijking bestaat uit meerdere afwijkingen:
1. De equinus- of spitsstand: de voet staat naar beneden gericht. De achillespees is tekort.
2. De varusstand in de achtervoet: de voet staat naar binnen gekanteld.
3. De adductiestand: de voorvoet wijst naar binnen, waardoor een “kommavorm” ontstaat. De structuren aan de binnenkant van de voet zijn te kort.
4. De cavus: er is een holvoet: het voetgewelf aan de binnenzijde van de voet is te hol.

Wat is de oorzaak?
De oorzaak van de klompvoet is meestal onbekend, maar erfelijkheid speelt zeker een rol. Soms is de klompvoet onderdeel van een syndroom of een neurologische afwijking. Het kan ook ontstaan door de ligging in de baarmoeder. Dit is meestal een mildere vorm.

De behandeling binnen het Kinder Orthopedisch Centrum Amsterdam (KOCA)
Dit is slechts een globaal overzicht. Natuurlijk is iedere klompvoet anders en zo ook het verloop van de behandeling. De behandeling bestaat uit het corrigeren van het klompvoetje met behulp van gips. Het is van belang om snel na de geboorte te beginnen met de gipsbehandeling. Dit hoeft niet de eerste dag, maar binnen één of twee weken is ideaal. In het KOCA wordt behandeld volgens de Ponseti methode. Wat houdt dit in? Gemiddeld zes weken achtereen wordt de voet geredresseerd (rechter geduwd). De voet wordt gegipst in de gecorrigeerde stand.

Iedere week wordt het gips gewisseld door de gipsverbandmeester en de orthopedisch chirurg. Omdat de voet van een pasgeborene nog erg elastisch is corrigeert de voet vaak gemakkelijk. Het is handig om een flesje met melk te geven als de voetjes gegipst worden, omdat de baby daar rustig van wordt en stil blijft liggen. Het gips wordt altijd aangelegd tot ruim boven de knie omdat er dan minder kans is dat de voet terugtrekt in het gips. Bovendien blijft de stand beter gecorrigeerd.

Tenotomie van de Achillespees
In de meeste gevallen zal de achillespees doorgesneden moeten worden. Deze kleine operatie gebeurt onder lokale verdoving in de poliklinische behandelkamer. Over het wanneer en de betekenis van deze ingreep gaat ontvangt u nog uitgebreide informatie van de arts. In de behandelkamer gaat er direct na de operatie weer gips omheen. Dit gips blijft drie weken zitten. Na deze drie weken gaat het gips eraf en wordt de behandeling voortgezet met braces.

Braces
De braces worden aangemeten door de orthopedisch instrumentmaker. Deze doet ook samen met de orthopedisch chirurg de controles. De braces worden 3 maanden dag en nacht gedragen (Streven > 20 uur per dag). Na deze 3 maanden worden de braces alleen gedurende het slapen gedragen, ook bij slaapjes overdag!.

Waar moeten ouders opletten bij gips?

• • Het is raadzaam om bij iedere luierwisseling het gips te controleren.
  • De doorbloeding van de tenen. Het gips kan behoorlijk strak zitten. De tenen kunnen wat dikker en donkerder van kleur worden. Hoe kunt u controleren of het gips niet te strak zit? Als u de tenen indrukt zullen ze wit worden. Bij het loslaten worden ze weer snel roze. Als het roze worden langer dan een paar minuten duurt, kan het gips te strak zitten. Neemt u in dat geval contact op met de gipskamer of eerste hulp.
  • Blijven de tenen zichtbaar, trekt de voet niet terug in het gips? Als u een pennenstreep op de tenen zet waar het gips begint kunt u dat goed controleren. Als het voetje zich terug trekt, staat het in de verkeerde stand in het gips. Neemt u contact op met de gipskamer of eerste hulp.
  • Huilen: De eerste dagen moet de baby aan het gips wennen en kan daarom wat meer huilen.
  • Het gips mag niet nat worden en, dus wassen met een washandje!