Informatie over Chondromyxoïd fibroom (CMF)

Achtergrond
Chondromyxoid fibromen zijn goedaardige kraakbenige zwellingen (tumoren) in het bot. De zwelling kan bestaan uit chondroïde, myxoïde en fibreuze weefseldelen welke zich als een gelobde structuur in het bot presenteren.

Een goedaardige tumor groeit niet in omliggende weefsel in en verspreidt zich ook niet door het lichaam heen (zaait niet uit). De meeste chondromyxoid fibromen zijn gelegen nabij de uiteinden van de lange pijpbeenderen (metafyse). Vanuit hier kunnen ze groeien richting het einde van het bot (epifyse), richting het gewrichtsvlak of daar zelfs tegen aan liggen. Hierdoor kan pijn ontstaan omdat het CMF zich dicht tegen het gewrichtsvlak van het aangedane bot bevindt.

Een chondromyxoid fibroom is een zeer zeldzame afwijking die minder dan 1% van alle bottumoren vormt. De leeftijdspiek ligt tussen de 20 en 40 jaar, mannen zijn 1,5x zo vaak aangedaan t.o.v vrouwen. Het meest komen ze voor aan de bovenzijde van het scheenbeen (25%), onderzijde van het bovenbeen, hielbeen en de kleine botjes van de voet of in het bekken.

Klachten
De klachten hangen af van de locatie van het CMF en de grote van de afwijking. Patiënten presenteren zich meestal met langzaam toenemende en langdurige bestaande pijn.

Klachten die bij een CMF kunnen ontstaan zijn bijvoorbeeld:

• Het CMF kan pijnklachtenveroorzaken in het aangedane bot, dit is vaak onafhankelijk van belasting.
• Ook kan de CMF zwelling veroorzaken waardoor het bot uit zet. Het bemerken van deze subtiele zwelling is meestal het geval bij botten met weinig overliggende zachte weefsels (bijv. in de botten van de handen en voeten).
• Soms kan er functieverlies optreden van het ledenmaat waar het CMF zich bevind omdat de zwelling de functie het aanliggende gewricht beïnvloed.

Diagnose
Standaard wordt een röntgenfoto gemaakt van het betreffende bot. Hierop wordt dan een afwijking gezien in het metafysaire deel van het bot. De afwijking heeft op de foto de volgende kenmerken: excentrisch positie in het bot (uit het midden), sclerotische rand (bot rand) en een gebobbeld of gelobuleerd afwijking die centraal lucent is (doorzichtig). Als er onzekerheid bestaat over de diagnose kan er aanvullend een MRI scan worden gemaakt van de afwijking om zo duidelijkheid te verschaffen tussen verschillende diagnoses.

Behandeling
De meest gebruikte behandeling van een CMF bestaat uit het verwijderen/schoonkrabben (curettage) van het afwijkende weefsel gevolgd door opvullen van de achter gebleven holte met donor bot. Dit bot kan zowel bij de patiënt zelf vandaag komen (bv bekkenkam) als van een botdonor. In zeldzame gevallen is het soms nodig om met behulp van platen en schroeven het bot te stabiliseren.

Behandelresultaat
Om het effect van de behandeling te beoordelen zal na 6 weken een controle foto worden gemaakt. Bij goed effect blijft u nog minimaal 2 jaar onder controle omdat het mogelijk is dat het CMF toch weer terugkomt. Een recidief/terugkomen van de afwijking komt voor bij ongeveer 20% van de patiënten. Als dit het geval is kan of het uitkrabben herhaald worden. Alternatief kan er ook gekozen worden om het aangedane deel van het bot in totaal te verwijderen (en blocresectie) en te vervangen door donorbot.

Toekomst
De prognose van MCF is goed, met uitzondering van de 20% kans op recidief waarvoor een nieuwe ingreep nodig is.