Complexe prothesiologie

Prothesechirurgie behoort tot één van de meest uitgevoerde en meest succesvolle orthopedische ingrepen. Het is de chirurgische behandeling waarbij een kunstgewricht wordt geplaatst ter vervanging van het eigen gewricht.

De zogenaamde complexe prothesiologie is één van de speerpunten van het Amsterdam UMC. Met onze zorg richten wij ons op voornamelijk heup- en knieprothesiologie bij de complexe patiënt. Enerzijds zijn dit patiënten met een minder vaak voorkomend of ingewikkeld orthopedisch probleem, die een specifieke expertise en ervaring vereisen. Denk hierbij aan prothesiologie bij achondroplasie (dwerggroei), prothesiologie bij jongeren, mensen met sikkelcelziekte, personen met een vorm van spasme en mensen met de ziekte van Parkinson. Anderzijds zijn dit patiënten met een indicatie voor prothesechirurgie vanwege een gewone slijtage (artrose), maar waarbij specifieke expertise van de anesthesioloog of andere specialismen in het Amsterdam UMC een vereiste is. Vanwege andere ernstige ziekten die deze patiënt heeft.

Revisie van knie- en heupprothesen
In het Amsterdam UMC worden voornamelijk knie- en heupprotheses geplaatst. Enkelprotheses heel af en toe en schouderprotheses eigenlijk niet. Vaak gaat het om een revisie, want ondanks een goede overlevingsduur van de prothese, kan deze soms “slijten”. Bij een revisie wordt de primaire (de eerste) prothese vervangen door een nieuwe prothese. Verder zijn er nog andere belangrijke redenen voor revisie van een kunstgewricht, namelijk: het loslaten van één van de onderdelen van de prothese, malpositie, botbreuk of infectie rondom een kunstgewricht.

Infecties rondom een kunstgewricht
Wanneer sprake is van een infectie rond een kunstgewricht heeft het Amsterdam UMC een gespecialiseerd team. Dit team bestaat uit: infectiologen, medische microbiologen, orthopedisch chirurgen die uw behandelplan multidisciplinair bespreken. De expertise van een plastisch chirurg is soms vereist voor wondbedekking. Binnen het Amsterdam UMC is er bovendien een uitgebreide ervaring met het behandelen van deze kunstgewrichtinfecties in één stadium (”one stage revisie”). In zeldzame gevallen is dit niet mogelijk en wordt de infectie in twee stadia behandeld (“two stage revisie”).

In het Amsterdam UMC wordt Impaction grafting ook in de behandeling toegepast, als dat nodig is. Deze techniek is oorspronkelijk ontwikkeld in Nijmegen in de jaren ’70 en ’80. Het houdt in dat het botdefect rondom de prothese wordt opgevuld met behulp van donorbot snippers. Uiteraard wordt dit gedaan op basis van inzichten, verkregen uit een combinatie van basaal wetenschappelijk onderzoek en onderzoek bij patiënten.

Primaire prothese
Ten opzichte van andere zorgcentra plaatsen we in het Amsterdam UMC relatief minder vaak een primair kunstgewricht. Meestal worden patiënten hiervoor via collega-medisch specialisten naar ons verwezen, omdat onze specialisten over specifieke technische expertise beschikken. Denkt u hierbij aan posttraumatische letsels, geïnfecteerde gewrichten of botuitzaaiingen ten gevolge van een tumor rondom de heup of knie.

Tumorprothese
Binnen het specialistenteam van de afdeling Orthopedie en Sportgeneeskunde van het Amsterdam UMC is er uitgebreide ervaring met tumorprothesiologie. Bij het plaatsen van een tumorprothese wordt het gewricht echt weggehaald. Het Amsterdam UMC is één van de zorgplekken in Nederland die beschikt over deze expertise. Patiënten met tumoren van de knie of heup worden dan vanuit de oncologie naar ons doorverwezen door hun oncoloog. De tumorprothesiologie biedt overigens ook mogelijkheden voor patiënten, waarbij er door bijvoorbeeld een meervoudige infectie veel botverlies is.

Second opinion en intercollegiaal overleg
Onze expertise delen wij graag en mag ingeroepen worden door externe orthopedische chirurgen. Verwijs uw patiënt voor een poliklinische tweede opinies of consulteer ons voor intercollegiaal overleg. Het betekent overigens niet altijd dat wij de behandeling ook overnemen.

Innovatieve technieken uit ons onderzoek
Onze specialisten zijn ook betrokken bij wetenschappelijk en klinisch onderzoek op het gebied van prothesiologie. Zo is er een brace in ontwikkeling, die we hopelijk in de nabije toekomst in het Amsterdam UMC kunnen benutten. Het is een brace waarmee bij personen met een onlangs geplaatste knieprothese redelijk nauwkeuring kan worden bepaald of de pijn die zij ervaren wordt veroorzaakt door loslating van de prothese. Met die brace en een CT-scan is het goed te visualiseren of de prothese beweegt in de patiënt. En als dat zo is, dan zal dat de pijn kunnen veroorzaken en kan dat een reden zijn om zo’n revisie-operatie te doen. Met de huidige methoden is een loslating niet altijd nauwkeurig op te sporen en dan is er een kans dat iemand onterecht wordt geopereerd. Als we dat kunnen voorkomen is dat beter voor de patiënt en uiteindelijk ook de zorg.

Specialisten complexe prothesiologie

Drs. A.J. Kievit

Drs. R. Saouti

Dr. M.U. Schafroth